Facebook Twitter Instagram
    Trending
    • Policja szuka sprawcy potrącenia pieszego w Otfinowie
    • Zdrowie/ Czas na błonnik, czas na Colon C!
    • Od środy zmienia się rozkład jazdy MPK. Będzie mniej kursów na linii nr 14
    • Zderzenie trzech aut na autostradzie A4, trzy osoby poszkodowane
    • Ten weekend to czas wielu wyjazdów i powrotów
    • „Naciśnij mnie” Hervé Tullet – recenzja
    • Co w weekend robić w Tarnowie
    • Styczniowy numer Miasto i Ludzie już w sprzedaży
    Facebook Twitter Instagram
    Miasto i Ludzie magazyn portal
    • Aktualności
      • Zdrowie
      • Sportowe Wydarzenia
        • Akademia Szachowa
    • Fotorelacje
    • Kobieta
      • Uroda
      • Kulinarnia
      • Dom i ogród
      • Dziecko
      • Fszechogarniająca Mama
    • Kultura
      • Książki
      • Muzyka
      • Wydarzenia artystyczne
    • Historia
      • Wspomnienia
    • Gospodarka
      • Bieżące sprawy
      • Warto wiedzieć
    • Podróże
    • Ludzie
      • Felietony
      • Reportaże
      • Wywiady
    • Archiwum
      • Archiwum Miasto i Ludzie 2022
      • Archiwum Miasto i Ludzie 2021
      • Archiwum Miasto i Ludzie 2020
      • Archiwum Miasto i Ludzie 2019
      • Archiwum Miasto i Ludzie 2018
    Miasto i Ludzie magazyn portal
    You are at:Strona główna » Weź do ręki biały opłatek

    Weź do ręki biały opłatek

    0
    By Redakcja on 17 grudnia 2021 Felietony

    WIGILIA. Najważniejsza była i jest atmosfera, która towarzyszy od wieków wigilijnej wieczerzy, gdy rodziny zasiadają do stołu są blisko siebie, gdy grzeją nas nasze uczucia i wzruszenia, a zimny grudniowy wieczór staje się najcieplejszym wieczorem w roku.
    Do wieczerzy wigilijnej zasiadano wraz z zapadnięciem zmroku z chwilą ukazania się pierwszej gwiazdy pilnie wypatrywanej przez dzieci. Wieczerzę wigilijną zaczynano od dzielenia się opłatkiem i składaniem sobie życzeń.
    Jest to chwila jak żadna inna w roku, która przywołuje wspomnienia sięgające dzieciństwa i młodości, ale także chwila przepojona smutkiem po tych, którzy odeszli na zawsze. Wieczerza wigilijna daje też nadzieję na płonącą w ludzkich sercach tęsknotę za szczęściem, a zaczyna się od łamania opłatkiem.
    Do siego roku życząc panu bratu / Kiedy w rozłące pędzim dni ostatek / Choć dziś ten zwyczaj obojętny światu / Ślę Ci opłatek / Ojców to naszych obyczaj prastary / Rodzimej wiary maluje dostatek / Symbol braterstwa, miłości i wiary / Święty opłatek.
    Wieczerza wigilijna rozpoczyna się od łamania się opłatkiem. Opłatek to cieniutki jak mgiełka kawałek „anielskiego chleba”. Opłatek wigilijny symbolizuje chleb, którym tak jak opłatkiem, należy dzielić się z innymi.
    Obecność opłatka na wigilijnym stole sprawia, że dominującym akcentem w obchodzeniu Świąt Bożego Narodzenia jest chleb. Dawniej opłatek wigilijny nazywany był „Chlebem Świętym”, „Chlebem Bożym” lub „Chlebem Anielskim”.
    Opłatki kładziemy zgodnie z tradycją na wigilijnych stołach. Kładziemy je na talerzu, chlebie, na wiązeczce siana, na ziarnach rozsypanych na obrusie lub zawiązujemy w serwetkę. Są opłatki chlebem osobliwego rodzaju. Piecze się je z białej starannie przesianej mąki pszennej zmieszanej z czystą wodą.
    „Oblatum” z łacińskiego opłatek znaczy to, co ofiarowane.
    Początkowo nazywano tak chleb ofiarny łamany i spożywany przez pierwszych chrześcijan podczas ich spotkań, wspólnych modlitw i na pamiątkę obrzędów chleba i wina odprawianych przez Chrystusa podczas Ostatniej Wieczerzy, zgodnie z testamentem „to czyńcie na moją pamiątkę”.
    W pierwszych wiekach chrześcijaństw, w trakcie obrzędów używano „prażma” czyli poświęconych ziaren wybranych z dorodnych kłosów pszenicy uprażonych w ogniu, bądź chlebków przaśnych formowanych ręcznie niesolonych niekwaszonych, pieczonych na gorących kamieniach. Z czasem do obrzędów zaczęto używać cienkich płytek chlebowych z przaśnego ciasta. Miały one wręby ułatwiające ich łamanie i dzielenie.
    Płytki, które nie zostały wykorzystane w misteriach religijnych, niekonsekrowane zwano eulogiami. Wymieniały je między sobą zakony i bractwa religijne. Rozdawano je również wiernym by w święto Bożego Narodzenia łamali się nimi i spożywali na znak braterstwa i przynależności do wspólnoty chrześcijańskiej. Jeszcze za panowania Karola Wielkiego chleb przaśny używany był w ofiarnych obrzędach religijnych.
    Około X-XI wieku do misteriów religijnych wprowadzono specjalne pieczywo, surogaty chlebów o łacińskiej nazwie „nebula” (mgiełka), podobne do dzisiejszych opłatków. Nebule przyjęły się przede wszystkim w Kościele obrządku rzymskiego. W okresie średniowiecza wyrobami opłatków mszalnych zajmowały się klasztory. Słynął z wypieków zwłaszcza zakon benedyktynów w Cluny.
    Również w Polsce wypiekiem zajmowali się początkowo zakonnicy, wikariusze i inne „osoby kościelne”, ale już w XV wieku możliwość wypieku otrzymali ludzie związani z kościołem czy gospodarstwem plebańskim, niekoniecznie stanu duchownego. Byli to organiści, kantorzy i kościelni. Opłatki pieczono w prostokątnych szczypcach żelaznych z imadłem zwanym żelazkami lub żelazami.
    Na wewnętrznej stronie formy kowale rytownicy wybijali puncą różne znaki, a przede wszystkim symbole religijne według wzoru wyrysowanego wcześniej na papierze. Były tam sceny związane z Bożym Narodzeniem, Dzieciątko Jezus, Święty Józef, Aniołowie, znak krzyża, wizerunek Chrystusa Ukrzyżowanego, litery IHS (Iesus Hominum Salvator – Jezus ludzi Zbawiciel), Baranek Boży – Agnus Dei, winne grona i kłosy pszeniczne.
    Na matrycach wybijano również sylwetki kościołów parafialnych lub znanych polskich sanktuariów.
    Najstarsze zachowane w Polsce szczypce i opłatki pochodzą z XVI wieku. Technologia pieczenia opłatków jest praktycznie od wieków taka sama i dosyć prosta. Wymaga jednak doświadczenia i zręczności.
    W przeszłości wlewano do formy niewielką ilość rzadkiego rozczynu z mąki pszennej i wody. Szczypce zamykano, wkładano je do żaru i po kilku minutach wyjmowano gotowy opłatek.
    Wzory też umieszczano we wklęsłych kołach – medalionach. Był to kształt późniejszych, wycinanych z opłatka hostii i komunikantów. Na szczypcach rysowano także różne sceny związane z Bożym Narodzeniem: Dzieciątko Jezus w żłóbku, adorujących Je Matkę Bożą, świętego Józefa, aniołów, a także wołu i osiołka, które według legendy obecne były w szopie betlejemskiej przy narodzeniu.
    Tadeusz Mędzelowski

    Tekst opublikowany w gazecie Miasto i Ludzie z 17 grudnia 2021 r.

    PNTMIL1217s001-0

    Kaplica na Gumniskach odzyska dawny blask

    Post Views: 305
    Share. Facebook Twitter Pinterest LinkedIn Tumblr Email
    Redakcja

    Related Posts

    „Wierszyki świąteczne” – recenzja

    Święta/ Kwiatowy symbol Świąt

    „Święta” Niegrzeczne Książeczki – recenzja

    Comments are closed.

    Ostatnie wpisy

    • Policja szuka sprawcy potrącenia pieszego w Otfinowie
    • Zdrowie/ Czas na błonnik, czas na Colon C!
    • Od środy zmienia się rozkład jazdy MPK. Będzie mniej kursów na linii nr 14
    • Zderzenie trzech aut na autostradzie A4, trzy osoby poszkodowane
    • Ten weekend to czas wielu wyjazdów i powrotów

    Najnowsze komentarze

    Brak komentarzy do wyświetlenia.

    Archiwa

    • styczeń 2023
    • grudzień 2022
    • listopad 2022
    • październik 2022
    • wrzesień 2022
    • sierpień 2022
    • lipiec 2022
    • czerwiec 2022
    • maj 2022
    • kwiecień 2022
    • marzec 2022
    • luty 2022
    • styczeń 2022
    • grudzień 2021
    • listopad 2021
    • październik 2021
    • wrzesień 2021
    • sierpień 2021
    • lipiec 2021
    • czerwiec 2021
    • maj 2021
    • kwiecień 2021
    • marzec 2021
    • luty 2021
    • styczeń 2021
    • październik 2020
    • wrzesień 2020
    • sierpień 2020
    • lipiec 2020
    • czerwiec 2020
    • maj 2020
    • kwiecień 2020
    • marzec 2020
    • luty 2020
    • styczeń 2020
    • listopad 2019

    Kategorie

    • Akademia Szachowa
    • Aktualności
    • Bieżące sprawy
    • Dom i ogród
    • Dziecko
    • Felietony
    • Fotorelacje
    • Fszechogarniająca Mama
    • Gospodarka
    • Historia
    • Kobieta
    • Książki
    • Kulinarnia
    • Kultura
    • Ludzie
    • Muzyka
    • Podróże
    • Reportaże
    • Sportowe Wydarzenia
    • Uroda
    • Warto wiedzieć
    • Wspomnienia
    • Wydarzenia artystyczne
    • Wywiady
    • Zdrowie

    O portalu Miasto i Ludzie

    Jesteśmy miesięcznikiem regionalnym, który ukazuje się w Tarnowie od 8 lutego 2013. Obejmujemy swoim zasięgiem miasto Tarnów, powiat tarnowski, miasto Brzesko i powiat brzeski, Dąbrowę Tarnowską i powiat dąbrowski, Dębicę i powiat dębicki, Bochnię i powiat bocheński, Proszowice i powiat proszowicki, Wieliczkę i powiat wielicki.

    Dodatkowe informacje
    • O portalu
    • Regulamin
    • Polityka prywatności
    • Mapa strony
    • Kontakt

    Kontakt

    Wydawnictwo: Libre Sp. z o.o.

    tel. 537 33 88 84

    e-mail: redakcja@miastoiludzie.pl

    strona: www.miastoiludzie.pl

    © 2023 Portal Miasto i Ludzie. | Wykonanie i opieka techniczna Comp-Web Studio.

    Type above and press Enter to search. Press Esc to cancel.