Polska i Krzyż to tytuł książki wydanej nakładem wydawnictwa Biały Kruk w 2023 roku. Jest to dzieło pięciu wybitnych autorów, którzy opisują dzieje krzyża i jego znaczenie dla polskiej kultury, historii i tożsamości. Książka zawiera 144 zdjęcia mistrza fotografii Adama Bujaka, który ukazuje piękno i różnorodność form przedstawień krzyża i ukrzyżowanego Chrystusa w Polsce.
Teksty autorstwa prof. Andrzeja Nowaka, kard. prof. Stanisława Nagyego, ks. prof. Waldemara Chrostowskiego i prof. Krzysztofa Ożoga poruszają tematykę obecności krzyża w polskim życiu publicznym, od momentu chrztu Polski w 966 r., poprzez ofiarę krwi pierwszych polskich męczenników, aż po pobożność Polaków w czasach najnowszych. Książka jest świadectwem wiary i patriotyzmu Polaków, którzy przez ponad tysiąc lat bronili krzyża i czerpali z niego nadzieję i siłę.
Piękno, niezachwiana moc i potęga Krzyża. Związanie losów Rzeczypospolitej, od narodzin po dzień dzisiejszy, z Krzyżem oraz nieprzemijająca nadzieja pokładana w Chrystusie – to temat tej książki. Wybitni autorzy i uczeni, wielcy patrioci, utrwalają słowem, a mistrz Adam Bujak obrazem wizerunek Polski wiernej Bogu od jedenastu wieków. Bez chrześcijaństwa nie byłoby ani naszego państwa, ani naszego narodu. Krzyż od wieków funkcjonuje zarówno w duszy człowieka, jak i w przestrzeni publicznej – wywierając zbawienny wpływ w obu przypadkach.
Połączenie słowa z obrazem, specjalność edytorska Białego Kruka, osiąga tu mistrzostwo. Teksty zapoznają nas nie tylko z ważnymi wydarzeniami historycznymi, ale także pomagają zrozumieć bogactwo ukrytych nieraz lub zapomnianych znaczeń ikonograficznych. Zdumiewa wielość i różnorodność form przedstawień Krzyża i Ukrzyżowanego. Mamy tu krzyże pasyjne, liturgiczne, ołtarzowe, brackie, pokutne, papieskie, herbowe, jako symbole władców itd. Krzyże w świątyniach, w polach, w rękach wiernych i utwierdzone na szczytach katedr lub pomników (jak np. uwidoczniony na okładce Zygmunt III stojący na kolumnie przed Zamkiem Królewskim w Warszawie).
Krzyż Chrystusowy od początku stał się znakiem, któremu się sprzeciwiają. Tak bywało dawniej, tak jest i teraz, co w tej książce też zostało ukazane. Celem tej publikacji jest z jednej strony poszerzenie wiedzy historycznej i delektowanie się pięknem prezentowanych wybitnych dzieł sztuki, a z drugiej strony – obrona Krzyża. Zgodnie z tym, do czego wzywał nas wielki papież św. Jan Paweł II: „Brońcie Krzyża od Giewontu po Bałtyk! Brońcie Krzyża, nie pozwólcie, aby imię Boże było obrażane w waszych sercach, w życiu społecznym, rodzinnym”.
Więcej o książkach w magazynie Miasto i Ludzie:
