Niedźwiedź, kazalnica i chaos. Nowa powieść Arto Paasilinny po polsku

0

Zabójczo dowcipna, absurdalna i czuła – taka właśnie jest najnowsza propozycja od Książkowych Klimatów: „Nieludzki lokaj przewielebnego Huuskonena” autorstwa Arto Paasilinny. Legendarna fińska powieść właśnie ukazuje się po polsku, w przekładzie Sebastiana Musielaka.

Paasilinna (1942–2018), dziennikarz i pisarz, był jednym z najchętniej czytanych fińskich autorów w Europie. Przełom w jego karierze przyniósł Rok zająca z 1975 roku – po jego sukcesie Paasilinna porzucił dziennikarstwo i co roku oddawał czytelnikom kolejną powieść. Pisał z humorem, który maskował gorzką refleksję nad kondycją współczesnego człowieka, i z niegasnącą miłością do fińskiej przyrody oraz osobliwych bohaterów.

Takim właśnie bohaterem jest Oskar Huuskonen – porywczy, ortodoksyjny kaznodzieja z prowincjonalnej parafii, który na pięćdziesiąte urodziny otrzymuje… osieroconego niedźwiadka. To wydarzenie uruchamia lawinę zdarzeń, która nie tylko wywraca jego życie do góry nogami, ale też podważa hierarchię, porządek i godność parafialnego świata.

Niedźwiedź nie tylko zamieszkuje plebanię, ale także pomaga gospodarsko, prasuje, a nawet pracuje na statku jako barman. Gdy w końcu trafia z pastorem na kongres ekumeniczny, nikomu już nie wydaje się to dziwne – bo w powieściach Paasilinny granica między rozsądkiem a absurdem jest umowna, płynna i pełna czułości dla dziwactw ludzkiej natury.

„Natura Paasilinny jest nie do zatrzymania. Wyłazi na siłę tak z pastora, jak z całego społeczeństwa, co u Paasilinny nie jest nigdy końcem świata, a jedynie niekończącą się paradą absurdalnych zdarzeń” – pisał o książce fiński pisarz Juhani Karila.

Wydana po raz pierwszy w Finlandii w 1995 roku, powieść „Nieludzki lokaj przewielebnego Huuskonena” uważana jest za jedną z najzabawniejszych w dorobku autora – i najbliższą legendarnemu Rokowi zająca. Jej pojawienie się na polskim rynku to dobra okazja, by na nowo odkryć literacki świat, w którym kazania mają siłę grzmotu, niedźwiedzie zmywają naczynia, a natura – nie ta idealizowana, ale ta dzika, ślepa i uparta – wraca, by przypomnieć, że życie nie da się zamknąć w ramach kazalnicy.

(Smol)

Premiera: 27 lipca 2025
Wydawnictwo: Książkowe Klimaty
Tłumaczenie z fińskiego: Sebastian Musielak

Share.

Comments are closed.

Exit mobile version