Katarzyna Ewa Żak została laureatką Grand Press Photo 2025 w najważniejszej kategorii – Zdjęcie Roku. Gala XXI edycji prestiżowego konkursu, organizowanego przez Fundację Grand Press, odbyła się w czwartek wieczorem w Studiu Koncertowym Polskiego Radia im. Witolda Lutosławskiego w Warszawie.
Jury w składzie: przewodniczący Mohammed Salem (Strefa Gazy), Wojciech Grzędziński, Weronika Kobylińska, Weronika Mirowska, Marteen Schilt (Holandia) oraz Andrzej Zygmuntowicz, wybrało do finału 64 zdjęcia pojedyncze (Single), 12 reportaży (Stories) oraz 5 projektów dokumentalnych (Documentary Projects).
– Są takie historie, które poruszają do głębi, i takie zdjęcia, które zostają w pamięci na bardzo długo – a czasem na zawsze. To są emocje, z którymi my, jurorzy i jurorki, zostaliśmy. Już od pierwszego spojrzenia. Czasami dyskutujemy długo, a czasami – długo, wiedząc, jak to się skończy. Tym razem wiedzieliśmy od początku jak to się skończy – mówiła Weronika Mirowska.
Katarzyna Ewa Żak podziękowała za wyróżnienie, mówiąc: – Dziękuję, że mogłam opowiedzieć tę historię i została ona zauważona.
W kategorii Current Events – Single zwyciężył Marek M. Berezowski. Drugą nagrodę zdobył Attila Husejnow, a trzecią – Joanna Borowska.
– Każdy dzień wojny w Ukrainie to płonąca ziemia, która niszczy kolejne wioski i miasteczka, zabiera ludziom życie i miejsce do życia. Jesteśmy z Ukrainą – wspierajmy ją – apelował Marek Berezowski.
W kategorii Current Events – Stories pierwsze miejsce zdobył Filip Naumienko, a drugie – Daniel Frymark.
– Cieszę się, że moje prace będą dalej pokazywane w całej Polsce i w internecie. Cieszę się, że będą przypominać o tej tragedii i że o niej nie zapomniałem. Dziękuję moim przyjaciołom, którzy jeździli ze mną w miejsca dotknięte powodzią – mówił Naumienko.
W kategorii People – Single (partner: Miasto Gdańsk) zwyciężyła Paula Mroczkowska. Drugie miejsce zajął Dawid Stube, trzecie – Jakub Włodek.
W kategorii People – Stories (partner: Miasto Gdańsk) pierwszą nagrodę przyznano Katarzynie Ewie Żak, a drugą – Marcinowi Górzyńskiemu.
W kategorii Own Vision – Single zwyciężył Tomasz Lazar.
W kategorii Climate, Responsibility – Single (partner: Grupa Lux Med) triumfował Tomasz Tomaszewski. Drugie miejsce zdobyła Natalia Łątka, a trzecie – Filip Błażejowski.
– W sprawie niszczenia naszej wspólnej planety powiedziano już wszystko, co można i co należało. Ale ponieważ nikt tego nie słuchał, wydaje mi się, że nadal musimy o tym mówić – mówił Tomaszewski. – Jestem wzruszony i chciałbym podziękować jurorom za dostrzeżenie tego zdjęcia. Chociaż wiem, że ono ten problem pokazuje w odrobinę romantyczny sposób i gdyby nie historia, to mogłoby komuś oglądanie go sprawić przyjemność – dodał.
W kategorii Climate, Responsibility – Stories (partner: Grupa Lux Med) zwyciężył Tomasz Grzyb. Drugą nagrodę przyznano Tomaszowi Zgadzajowi.
– Chciałbym podziękować Tomkowi Tomaszewskiemu za wartości, jakie wniósł w moje fotografowanie i w moje życie. Bo fotografia to życie – powiedział Grzyb.
W kategorii Sport – Single najlepsze zdjęcie wykonała Natalia Farbicka. Drugą nagrodę zdobył Bartosz Mateńko, a trzecią – Mirosław Pieślak. Partnerem kategorii był Orlen. Nagrodę Orlen w kategorii Sport otrzymał Mateusz Słodkowski.
W kategorii Culture – Single zwyciężył Tomasz Padło. Drugie miejsce zajął Tomasz Tomaszewski, a trzecie – Karolina Misztal. Partnerem kategorii był Orlen. Tomasz Padło otrzymał również Nagrodę Orlen w kategorii Culture.
– Sama idea tej fotografii wynika z tego, że to miejsce bardzo przebodźcowuje. Uciekałem od tego zgiełku i zobaczyłem fotografa, który niemalże rytualizował rozkładanie tego tła. Gdy usiadł z gazetą, nie chciałem mu przeszkadzać. Poczułem się jak ten fotograf – gdy nie chodzi o efekt, a o proces rytualizacji fotografii – opowiadał Padło.
W kategorii Documentary Project zwyciężyła Katarzyna Piechowicz. Drugie miejsce przypadło Marcinowi Urbanowiczowi. Partnerem kategorii była Fundacja PZU.
– Przede wszystkim dziękuję dziewczynom i kobietom, które wpuściły mnie do siebie i pozwoliły mi przyglądać się ich życiu. Chciałabym zwrócić uwagę na istotność opisów do fotografii – zwłaszcza przy zdjęciach dokumentalnych. Nie muszę nikogo przekonywać, że zdjęcia mają opowiadać swoją własną historię i mówić same za siebie. Słowa jednak są ważne – zaznaczyła Piechowicz.
W ramach Grand Press Photo po raz ósmy zorganizowano konkurs Young Poland dla fotografów do 26. roku życia.
W kategorii Young Poland – Single zwyciężyła Aleksandra Stefanowicz, a wyróżnienie otrzymał Marek Antoni Iwańczuk. Partnerem kategorii był Braugham Group Media.
– Chcę jako młoda dziennikarka zmieniać świat. Wiem, że może to brzmieć naiwnie. Gdy byłam w Maroku, wiedziałam, że chcę rozmawiać z tymi osobami, bo mało kto o nich pamięta, mimo że trzęsienie ziemi było tam zaledwie dwa lata temu – powiedziała Stefanowicz.
W kategorii Young Poland – Stories pierwsze miejsce zdobył Albert Słowiński, a wyróżnienie – Cezary Ankowski.
W ramach GPP przyznano również tytuł Photo Book of the Year 2024. Spośród 14 premierowych publikacji z fotografią reporterską i dokumentalną wyróżniono książkę „Dancing Your Dream Awake” Anity Andrzejewskiej (self-publishing).
– Zachwycająca światłoczułością, spektakularnie cicha – nie znajdziemy w niej romantyzowania natury ani pokazywanej egzotyki. To nie opowieść o zdobywaniu świata, lecz o współistnieniu z nim. To książka, w której piękno ukryte jest w zwyczajności – mówiła jurorka Nina Giba.
Anita Andrzejewska podkreśliła: – Czuję ogromną wdzięczność wobec osób, które pomogły stworzyć tę książkę. Gdy fotografuję, jestem sama, ale to prawda, że nad książką pracuje wiele osób.
Nagrodę Internautów zdobyła Magdalena Topczewska. Partnerem tej kategorii było TVP Info.
Wręczająca nagrodę Marta Ławacz z TVP Kultura mówiła: – TVP ma bardzo ważną misję wspierania istotnych inicjatyw i nagród. Ich promowanie pomaga budować silne i niezależne media. Dlatego cieszę się, że możemy pokazywać je w TVP Kultura – zwłaszcza że sztuka reporterska to forma, w której twórcy ukrywają się za obiektywem. Tym bardziej cieszę się, że mogę państwa dziś poznać.
– Dziękuję bardzo internautom. Państwo Kluseczkowie, Basia i Olek, to narzeczeni, którzy poznali się na sali szpitalnej. Tak bardzo chcieli się wspierać, że poprosili, by mogli leżeć razem – w jednej sali. Na oddziale onkologii w Białymstoku, po zakończonym leczeniu, dzieci biją mocno w Dzwon Zwycięzcy, krzycząc: „Kocham cię, życie!”. Dziękuję moim bohaterom i rodzicom, którzy dopuścili mnie do tej historii. Chcę ogromnie podziękować całemu zespołowi kliniki – robią naprawdę wielką rzecz. Zachęcam Państwa, abyśmy, tak jak te dzieci, bardzo kochali nasze życie – mówiła Magdalena Topczewska.
(Smol)
